Bölgesel kırılma riski var

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Filistin’de yaşananların kırılma noktası olduğunu belirterek, İsrail’i öbür cinsten risklerin kapısını açmakla suçladı. Medya kuruluşlarının Ankara temsilcileriyle iftarda buluşan Bakan Fidan, dış politikaya yönelik değerli açıklamalarda bulundu. Bölgesel sorunlara özel yer ayıran Fidan, şunları söyledi:

“Suriye ziyaretimizde öne çıkardığımız en değerli başlık, YPG sorunuydu. Yeni idarenin SDG ile yaptığı muahede bağlamında örgütün niyetleri, kabiliyetleri, güç kaynaklarının denetimi üzere bahislerde bizim bakış açımızı net halde aktardık. Terörle gayrette yıllara dayanan deneyimimiz ve PKK’ya dair bilgilerimiz çerçevesinde tasa konusu olabilecek konuların altını çizdik. Suriye idaresinin de bizimle birebir niyet ve perspektifi paylaştığını gördük.”

“Mevcut yapısı itibariyle YPG, PKK’nın bir mütemmim cüzü. Örgütün mutabakat çerçevesinde nasıl adım atacağı ve takviminin nasıl olacağı üzere bahisleri Şam’da ele aldık. Örgütün askeri kabiliyetlerinin yok edilmesinin bizim için kıymetli bir konu olduğunun altını çizdik. Bunun sağlanması için olağan ki birtakım konular ön plana çıkıyor. Bunlardan birincisi buyruk komuta problemi. Mevcut ögelerin kendini feshetmesi, merkezi hükümetin denetimine girmesi çok değerli bir koşul. Ayrıyeten, silah, füze üretimi, hava savunma sistemi üzere kritik yeteneklere sahip olmaları asla kabul edilemez. Bir öbür bahis da YPG’ye dışarıdan gelip katılanlar. Bunlara asla yer yok. Var olan ögeler çözülsünler, silah bırakıp kendilerini lağvetsinler ve merkezi hükümetin tam denetimi altına girsinler bu bir mecburilik. Merkezi hükümet, buyruk komutayı alabilecek yeterlilik sahibi olmalı.”

“Amerikan askerlerinin Suriye’deki varlığının devam etmesinin, ABD Başkanı’nın öncelikleri ortasında olmadığını görüyoruz. PKK, Suriye’deki varlığını DEAŞ cezaevleri üzerinden legalleştirmeye çalışıyor. Bu mevzuyla ilgili tedbirler alıyoruz. ABD askerlerinin varlığının devamı konusunda Lider Trump’ın ikna olması gerekiyor. Amerika ordusunu çekerse, bu onlar için daha az maliyetli olacaktır.”

“Ürdün’de beş ülke bir ortaya geldik. Ortak operasyon ve istihbarat gayeli bir merkez kurulacak. Bunun için teknik gruplar çalışıyorlar. Bizim çalışmamız bitmek üzere. Sonrasında öteki ülke heyetleri ile bir ortaya gelerek ortak bir sistem kuracağız. Her ülke elindeki istihbarat bilgilerini paylaşarak, DEAŞ’tan kaynaklanan tehditleri bertaraf etme konusunda ortak hareket edecek.”

“İsrail yaklaşık elli yıldan beri Suriye’nin güneyini işgal altında tutuyor. Günümüzde de bunu genişletmeye çalışıyor. Ezidiler, Dürzileri gündeme getirerek, çeşitli mazeretler öne sürerek silahsız bir bölge ilan etme arayışı var. İsrail’in Suriye’deki topraklardan önümüzdeki periyotta nasıl çıkartılacağı problemi, Suriye hükümetinin üzerinde durup, memleketler arası toplumla bir arada yönetmesi gereken bir mevzu.”

“Gazze’de son yaşananlarla ilgili Mısır’ın başşehri Kahire’de pazar günü bir toplantımız olacak. İİT-AL Gazze Temas Kümesi olarak bir ortaya geliyoruz. Bu toplantıda İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısında kabul edilen Gazze planının hayata geçirilmesi için atılabilecek adımları ele alacağız. Soykırımı durdurmak için elimizden geleni yapacağız. Ben Filistin sorununun daha büyük kırılmaları beraberinde getireceğini düşünüyorum. Orada mevzi bir muvaffakiyet elde ediyor gözükebilirler, yüz binlerce insanı katlederek, lakin diğer tipten risklerin kapısı çok önemli açılıyor. Yani daha farklı bölgesel kırılmalar, çatışmalar riski de ortaya çıkıyor.”

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan-Trump görüşmesine dair bilgi veren Bakan Fidan, “Cumhurbaşkanımız, Türkiye’nin terörle çaba konusundaki beklentileri ile savunma sanayii iş birliğindeki kısıtlamaların kaldırılmasının değerini vurguladı. Ukrayna’daki barışın değerini bir defa daha tekrar etti. Trump’ın yaklaşımı da hayli olumlu oldu. Cumhurbaşkanımız ile birlikte, iki ülke ortasındaki problemleri çözmek istiyor. Biz de muhataplarımız ile bunun için çalışıyoruz. Biden idaresi ile CAATSA yaptırımlarının kaldırılmasına ait kapsamlı görüşmeler yaptık. Yeni idare ile de bu mevzuları ayrıntılı bir formda ele alacağız. Tabi burada konuşulması gereken teknik mevzular var. Bu yaptırımların kaldırılması konusunda Amerikalıların bir istisna yapma yetkisi var mı? Bu mevzuları detaylı bir formda görüşeceğiz” dedi.

Konuşmasında Kıbrıs sorununa de değinen Fidan, “Bu gayri resmi toplantı teklifini, yapan tavrımızı göstermek ismine Cumhurbaşkanımız kabul etti. Biliyorsunuz, Genel Sekreter, bir yıl evvel bir özel şahsi temsilci atadı. Kolombiya eski Dışişleri Bakanı geldi baktı, altı ay mühletle bütün taraflarla konuştu ve bir rapor hazırladı. Bu rapor da kayda geçti, dedi ki ‘İki taraf ortasında ortak yer yok’. Artık bu ne demek? Bizim yıllardır savunduğumuz bir mevzu var. Ada’da iki toplumun kendi başına, kendi kurumlarıyla farklı ayrı yaşıyor olması üzere bir gerçeklik var. Bunlardan birinin devlet olarak tanınıp her türlü imkana erişmesi, oburunun tanınmaması Ada’daki adaletsizliğin temel sebebidir. Adaletsizliğin kesinlikle giderilmesi lazım” tabirlerini kullandı.

Öte yandan Bakan Fidan’ın diplomasi trafiği sürüyor. Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye nazaran Fidan, Hamas’ın Siyasi Ofis Üyesi Halil el-Hayye ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede, Gazze’deki son durum ele alındı.